ტექნიკა
სენსორული მონიტორები
დღესდღეობით თაჩ-მონიტორები ფართოდ არის გავრცელებული: მობილურები, ბანკომატები, ჩასარიცხი აპარატები და მრავალი სხვა მოწყობილობა იყენებს თაჩ სისტემას, რათა მომხმარებელს კომპიუტერის თუ სხვა მოწყობილობის მაუსისა და კლავიატურის გარეშე გამოყენების საშუალება მიეცეს. სენსორული ეკრანების რამდენიმე განსხვავებული ტიპი არსებობს. 5 ყველაზე გავრცელებული სახეობაა: 5-Wire Resistive, Surface Capacitive, Projected Capacitive, SAW (Surface Acoustic Wave), და Infrared.
ქვემოთ მოცემულია თითოეული ტექნოლოგიის მოკლე აღწერა, მათი დადებითი და უარყოფითი მხარეები.
5-Wire Resistive
ამ ტიპის ეკრანი დღესდღეობით ყველაზე გავრცელებული სენსორული ტექნოლოგიაა. Resistive თაჩ-მონიტორი დამზადებულია მინის პანელისა და ფირისგან, თითოეული კი დაფარულია თხელი მეტალის ფენით, რომელიც დაშორებულია მცირე სიცარიელით. როცა მომხმარებელი ეკრანს ეხება, ეს ორი მეტალის ფენა კონტაქტს ქმნის, რაც ელექტრულ ნაკადს იწვევს. კონტაქტის წერტილი აღიქმება ძაბვის ამ ცვლილებით.
- რეაგირებს თითზე, ჩხირზე, ხელთათმანიან ხელზე, კალამზე და ა.შ.
- აქვს ტაქტილური შეგრძნება.
- ყველაზე დაბალფასიანი თაჩ ტექნოლოგიაა.
- ნაკლებ ელ-ენერგიას მოიხმარს.
- უძლებს ზედაპირულ დაბინძურებას და სითხეებს (მტვერს, ზეთს, ცხიმს, ტენიანობას).
- გამოსახულების ნაკლები სისუფთავე სხვა ტექნოლოგიებთან შედარებით.
- გარე პოლიესტერული გარსი ვერ უძლებს დაკაწვრას, მირტყმას და ბასრ ობიექტებს.
Surface Capacitive
ეს არის მეორე ყველაზე პოპულარული ტიპის ეკრანი ბაზარზე. ამ სახეობის თაჩ-მონიტორებში, გამჭვირვალე ელექტრული ფენა განთავსებულია შუშის პანელის კიდეებზე, და დაფარულია დამცავით. როცა შიშველი თითი ეხება მონიტორის ეკრანს, ის რეაგირებს ადამიანის სხეულის სტატიკურ ელექტრულ მუხტზე; ხდება გარკვეული ელექტრული მუხტის გადაცემა ეკრანიდან მომხმარებელზე. ეს ცვლილება ფიქსირდება მონიტორის ოთხივე კუთხეში განლაგებული სენსორების მიერ, რომელიც კონტროლიორს ეხმარება შეხების წერტილის განსაზღვრაში. ამ ტიპის ეკრანები შესაძლებელია გააქტიურდეს მხოლოდ ადამიანის კანის უშუალო შეხებით, ან ელექტრული მუხტის მატარებელი ჩხირით.
- გამოსახულების უკეთესი გარჩევადობა.
- გამძლე ეკრანი.
- კარგი გამძლეობა დამაბინძურებლებისა სითხეების მიმართ (მტვერი, ზეთი, ცხიმი, ტენიანობა).
- მაღალი გამძლეობა ნაკაწრების მიმართ.
- მოითხოვს შიშველ თითის ან დამუხტული ჩხირის შეხებას რომ იმუშაოს.
- მგრძნობიარეა EMI/RFI-ს მიმართ (EMI - Electromagnetic interference. RFI - Radio frequency interference).
Projected Capacitive
არის Surface Capacitive ტექნოლოგიის მსგავსი, მაგრამ ის გვთავაზობს 2 მთავარ უპირატესობას: შიშველი ხელის გარდა ის აქტიურდება სამედიცინო ან სხვა თხელი ბამბის ხელთათმანით შეხებაზე; ის გვთავაზობს მულტი-თაჩ აქტივაციას (ანუ ორი თითის ერთდროულ აღქმას). ამ ტიპის ეკრანი შედგება შუშის ფენისგან, რომელსაც მიმაგრებული აქვს გამჭვირვალე ელექტროდის ფირები და IC (Integrated circuit) ჩიპი, რომელიც ქმნის სამგანზომილებიან ელექტროსტატიკურ ველს. თითის ეკრანთან კონტაქტის შედეგად, იცვლება ელექტრული მუხტის კოეფიციენტები და კომპიუტერი ახერხებს შეხების წერტილების აღქმას.
- გამოსახულების არაჩვეულებრივი ხარისხი.
- უფრო გამძლე ნაკაწრების მიმართ ვიდრე Surface Capacitive.
- კარგი გამძლეობა დამაბინძურებლებისა სითხეების მიმართ (მტვერი, ზეთი, ცხიმი, ტენიანობა).
- მულტი-თაჩი (ორი შეხება ერთდროულად).
- მგრძნობიარეა EMI/RFI-ს მიმართ (EMI - Electromagnetic interference. RFI - Radio frequency interference).
- აქტიურდება მხოლოდ შიშველი ან თხელი ხელთათმანით დაფარული თითით.
SAW (Surface Acoustic Wave)
ასეთი მონიტორები იყენებენ პიეზო-ელექტრულ გარდამქმნელებს და მიმღებებს მონიტორის გარე მხარეების გასწვრივ, რათა წარმოქმნას უხილავი ულტრაბგერითი ტალღები ზედაპირზე. პანელზე შეხების შედეგად, ტალღის ნაწილი "შეიწოვება". ეს მიმღებს შეხების წერტილის დადგენის და ამ მონაცემის კომპიუტერისთვის გაგზავნის საშუალებას აძლევს. SAW მონიტორები აქტიურდება თითით, ხელთათმანიანი ხელით, ან რბილწვერიანი ჩხირით. SAW მონიტორი გთავაზობთ გამოყენების სიმარტივეს და მაღალ გარჩევადობას.
- გამოსახულების არაჩვეულებრივი ხარისხი.
- კიდევ უფრო მეტი გამძლეობა ნაკაწრების მიმართ.
- თაჩის ექსპლუატაციის მეტი ვადა.
- არ აქტიურდება მყარი საგნების შეხებაზე (კალამი, საკრედიტო ბარათი, ან ფრჩხილი).
- წყლის წვეთებმა შეიძლება გამოიწვიოს არასწორი რეაგირება.
- დამაბინძურებლებმა შეიძლება შექმნან გარკვეული "არამგრძნობიარე" არე ეკრანზე სანამ არ მოვაშორებთ.
Infrared
Infrared თაჩ-მონიტორებში დისპლეი არ არის დაფარული დამატებითი ეკრანით ან ეკრანის "სენდვიჩით". ამის მაგივრად, Infrared მონიტორები იყენებენ ინფრაწითელ გამომასხივებლებს და მიმღებებს, რათა შეიქმნას სინათლის სხივების უხილავი ქსელი ეკრანის გასწვრივ. ეს გამოსახულების საუკეთესო ხარისხის საშუალებას იძლევა. როცა ობიექტი "შეიჭრება" ინფრაწითელ სხივებში, სენსორებს შეხების წერტილის ლოკალიზების საშუალება ეძლევა.
- თაჩ-ტექნოლოგიებს შორის ყველაზე მაღალი გამოსახულების ხარისხი და შუქის ტრანსმისია.
- თაჩის ექსპლუატაციის შეუზღუდავი ვადა.
- ნაკაწრების მიმართ კიდე უფრო გამძლე.
- შესაძლებელია მოხდეს შემთხვევითი (არასასურველი) აქტივაცია, რადგან ინფრაწითელი გამოსხივება ხდება შუშის ზედაპირზე, ზემოთა მხრიდან.
- მტვერმა, ზეთმა, ან ცხიმმა შეიძლება წარმოქმნას ფენა ზედაპირზე, რომელმაც შესაძლოა ხელი შეუშალოს სხივს, შესაბამისად, თაჩი ფუნქციონირებას შეწყვეტს.
თაჩ-მონიტორების მწარმოებლები
Resistive
Surface Capacitive
- 3M
- Alps Electric Corporation
- Apex Material Technology (AMT)
- Atmel
- Cirque
- Cypress
- Synaptics
- Touch International
Projected Capacitive
Infrared
Surface acoustic wave (SAW)
ალტერნატიული თაჩ-მონიტორი
თაჩ-მონიტორი დიდ კომფორტს უქმნის მიმტანებს მუშაობისას. ის ამარტივებს შეკვეთის გაშვებას და, შესაბამისად, მუშაობის სისწრაფეც იზრდება. თუმცა თაჩ-მონიტორები რესტორნისთვის ერთგვარი ფუფუნებაც არის, რადგან ისინი საკმაოდ ძვირი ღირს. საქართველოში აწყობილი თაჩ-მონიტორი კი თანხის დაზოგვის საშუალებას გაძლევთ. იგი ასე გამოიყურება: 